martes, 13 de mayo de 2008

O coleccionista, o síndrome de Estocolmo, Frank T e os pijos



No ano 1963, o escritor británico John Fowles publica a novela "O coleccionista" -hai versión cinematográfica, e moi premiada, do director W. Wyler, protagonizada por Terence Stamp e Samantha Eggar, e coa colaboración do propio Fowles no guión-. Tanto a novela como o film contan a historia de Frederick e Miranda: o primeiro secuestra á segunda, que será ademais víctima do síndrome de Estocolmo. Nun momento determinado M. propónlle a F. que lea libros que non sexan os simples pasatempos cos que el trata de evadirse. F. acepta, e colle a novela que M. lle ofrece, que non é outra que "O vixía no centeo". Algo despois M. escribirá no seu diario a escea de cando el trae de volta a obra de Salinger. A admiración de Fowles por esa novela vese con claridade nas palabras de M., pero F. -"C" no diario de M.- ten algo máis que dicir:

"(...) Me devolvió `El guardián entre el centeno´ diciendo: Ya lo he leído. Enseguida supe por su tono que lo que quería decir era: `y no me parece gran cosa´.
Estoy despejada. Escribiré un diálogo:
M. ¿Y bien?
C. No le veo la gracia.
M. ¿Te das cuenta de que es uno de los estudios de la adolescencia más brillantes que se han escrito jamás?
C. A mí me parece muy confuso.
M. Por supuesto que está confuso. Pero se da cuenta de su confusión, intenta expresar lo que siente, es un ser humano a pesar de sus defectos. ¿Nunca te da pena de él?
C. No me gusta cómo habla.
M. A mí tampoco me gusta cómo hablas tú. Pero no te trato como si no estuvieras a la altura de merecer compasión o de que se te preste atención seriamente.
C. Supongo que es muy inteligente. Escribir así y demás.
M. Te dije que leyeras el libro porque pensé que te identificarías con él. Tú eres un Holden Caulfield. No está integrado en ninguna parte y tú tampoco.
C. No me extraña, de la manera que se comporta. No hace nada por integrarse.
M. Intenta que su vida adquiera no sé bien qué tipo de realidad y de dignidad.
C. No es realista. Yendo a un colegio elegante y teniendo padres con dinero. No se comportaría así. En mi opinión.
M. Ya sé quién eres tú. Eres el Viejo del mar.
C. ¿Quién es ése?
M. El viejo horrible que Simbad tenía que llevar a la espalda. Eso es lo que tú eres. Te subes a la espalda de todo lo vital, todo lo que intenta ser honesto y libre hasta agotarlo."
(J. Fowles, "El coleccionista", Cátedra, 1999; páxinas 299 e 300. Edición, introducción e traducción de Susana Ortega).

En fin, a verdade é que as palabras de Frederick -ou sexa, C.- recordan algo a aquelas declaracións do cantante de rap español Frank T cando dicía que os pseudoproblemas de Holden Caulfield son propios dun neno "pijo", que era unha maneira de dicir que non eran auténticos problemas. Disto xa falamos nunha das reunións do noso club, e non estabamos todos de acordo sobre iso. Talvez agora poidamos retomar aquela conversación, enriquecida polo fragmento da novela de Fowles...
Tamén é certo que Miranda non se queda calada, e a súa visión non carece de interese, e que o ela di foi dalgunha maneira xa tratado nunha ou varias das nosas reunións, incluída a da polémica creada por Frank T.
Rematamos esta entrada cunha nota a pé de páxina que Susana Ortega escribe na súa introducción á novela de Fowles na edición citada:

"El protagonista de `The Catcher in the Rye´ (1951) , de J. D. Salinger. La novela narra la historia de un adolescente, Holden Caulfield, quien, tras escaparse de un internado en Pensilvania, logra llegar a Nueva York y mantener su inocencia a pesar de las pruebas a que es sometido, aferrándose a recuerdos famliares, y sobre todo, al afecto que siente por su hermana Phoebe."

Breve síntese ésta coa que talvez non esteas de acordo. Ou si. Ou a medias... Ti dirás...

4 comentarios:

Anónimo dijo...

Quizáis habita un Holden Caulfield no que en cada caso somos un de nós. Na herbiña de centeo que vibra na multiplicidade do campo infinito; e tentamos agarrar; e fuxe. Por iso debemos vixiar e vixiarnos.
Non é sinxelo fuxir da deriva filolóxica que levas. Fixácheste que ‘Hold’ = agarrar; ‘caul’ pronúnciase igual que o pasado de catch, caught e ‘field’ é campo?. E se cada un de nós, do neno que habita en nós, da patria (rilke) que habita en nós non fose máis que esa fina (finita) pranta de centeo á busca dun vixía, vixiándose… ou incluso un campo, un plano do que emerxen fixacións, afectos, devir(es). Devir pranta, devir vibrando, devir extensión de centeo ó atardecer…cando o día é verdade.
Andamos a topar a cada instante co fracaso, coma Holden, que non é máis que un buscador-agarrador de algo que aínda non sabe –non sabemos- moi ben en que consiste…E, non obstante, apenas unha vida para unha brizna de herba.
Se o único que podemos non é máis que pedir unha e outra vez ese bourbon que ninguén nos quere servir porque…somos menores. Quenes son acaso os maiores? Pois os que construiron ese mundo que Holden detesta. Que moitos detestamos.
Saúde.

Anónimo dijo...

Rematei de leer hai escasas semanas o libro de "O vixía entre o centeo" en inglés("The Catcher in the Rye") e, referento ó texto que vou comentar, creo que o protagonísta, Holden Caulfield, non é un neno "pijo", alomenos no sentido que se lle atribúe comúnmente. Eu vin nel a encarnación da xuventude, a rebeldía, o egocentrismo, a determinación, a dor, a dúbida, a ira e sobre todo...a inocencia. Holden é un rapaz que mantén a súa alma intacta pola súa inocencia. Non é un rapaz "tonto" (demostra ó longo do libro ser un rapaz moi culto, ainda que non precisamente estudoso), pero si que é certo que hai tres personaxes na obra, aparte do propio Holden, que son vitáis para el. O seu iramán maior D.B. que vive en Hollywood, California, por quen sente moita simpatía pola súa vida. O seu irmán Allie, con quen estivo unido moi fortemente ata a morte deste por unha enfermidade. E, por último, e secadra, a máis importanta, a súa irmá pequena Phoebe. É ela a única que chega entender ó seu irmán, e eu asi o creo, grazas á inocencia dela e a inocencia de Holden. Holden busca noutros personaxes un punto de apoio, o busca nos seus compañeiros da escola, nas mozas que sairon con Holden algunha vez(agás con Jane Callagher, que non chega a quedar con ela a pesar de insistir en vela), nos seus mestres, nos seus pais, nas mulleres e tamen o tentara cunha prostituta, coa que so queria falar(este foi a proba irrefutable para min da inocencia de Holden).
Polo tanto, creo que Holden Caulfield é o punto no que todos, ou case todos, nós pasamos pola nosa xuventude. O momento da metamorfose da alma de neno a adulto. Supoño que resúmese cunha frase que teño escoitada unha vez e que vai asi:"A xuventude é o punto no que deixamos de facer preguntas e dudamos das respostas".

G.A.S.Ramos

Biblioafonso dijo...

Moitas gracias aos dous, e sinto de veras tardar tanto en contestar. En canto ao primeiro, é un comentario verdadeiramente interesante, e para ler máis dunha vez. Non caera nese xogo de palabras que apuntas, e xa sei que non é o único que contén a túa intervención, toda ela sen desperdicio. Pero quero agora abordar a cuestión do nome de Holden:
1)Joyce Maynard, no seu libro sobre a súa relación con J.D. Salinger, "Mi verdad" (Circe, 2000), na páx. 127, di: "En otra ocasión me contará cómo formó el nombre de Holden Caulfield (juntó los nombres que vio en la marquesina de un cine: William Holden y Jean Caulfield)." Sen dúbida refírese ao film "Dear Ruth", de 1947. E "The Catcher..." é publicado en 1951. Tiña a súa lóxica, pois, e o teu coemtario estaría entón algo desencamiñado...
2) Mais a cousa non acaba aí. En realidade o personaxe Holden Caulfield aparecera xa antes de 1951, e antes de... 1947. En 1941 Salinger escribíu o seu cuarto conto -falamos de relatos anteriores ao famoso libro "Nove contos"-, "A slight accident off Madison", onde aparece Holden Caulfield por primeira vez, se ben non será publicado ata 1945, dous anos antes de "Dear Ruth". En 1943 Salinger publica outro, "The last day of the last furlough", onde un tal Vincent Caulfield, soldado norteamericano na II Guerra Mundial, ven sendo irmán de Holden Caulfield, e acaba de enterarse de que éste, a quen botaran dun montón de colexios, desaparece-
ra. Dese Vincent sábese noutro conto posterior, "The stranger", de
1945, que morre en combate.
Polo tanto Maynard, unha vez máis, parece non estar moi enterada; as datas quítanlle a razón. Todo parece outra cortina de fume de JDS para seguir a xogar a esconderse. Logo as túas especulacións non carecen de base...
Por certo, ¿cres que cabe facer algo parecido co nome da súa irmá, Phoebe? ¿Alguén o cre? Se alguén ten algunha hipótese pode engadir nesta páxina outro comentario cando desexe. Ánimo.
(Contestaremos a GAS.R nun comentario á parte, co seu permiso, claro é).

Biblioafonso dijo...

Moi amable GAS.R pola túa intervención. E sinto de veras tardar tanto na contestación. De acordo no que dis, en case todo. Desde logo, HC non ten pelo de tonto, e se ben estudioso moito non é, tanto el como a súa irmá, de só dez anos, falan de Burns, Shakespeare ou Fitzgerald como se comeran na súa casa todos os días. Tamén de acordo co que dis da importancia de Phoebe, DB e Allie na vida de HC. Mais penso que Jane G. ten tamén una estreita relación que tratamos na seguinte entrada, titulada "Once, para Jane". Se ben é certo que nunca queda con ela na novela, o cap. XI é "janeano" de principio a fin, e como se di nesa entrada, sen diálogos. E Salinger non soe facer cousas así por simple antollo...
O que xa non vexo tan claro como pareces velo ti é que HC sexa egocéntrico. Tampouco o nego: só digo que non entendo moi ben que queres dicir... Talvez queiras exoplicarte. E non teño moi claro tampouco que sexa un rebelde. Depende outra vez do que pretendas dicir... Ti dirás.
Sería fantástico que volveras por este blog -ou polo seu irmán, dedicado a "El Señor de las Moscas", que supoño lerás pronto, pois coñecemos o teu bo gusto para a lectura: por certo, "todas" as túas propostas para a sección de cómics da biblioteca foron tidas en conta- e deixaras nel algún comentario máis, se tes a bondade. Por exemplo, ti que tes vista a edición orixinal en inglés, estás en moi boa posición para comparar e falar das traduccións ao castelán e ao galego, que teñen as súas evidentes diferencias.
Ata cando queiras, e recorda que ambos blogs aínda están "vivos": haberá máis entradas, e sempre serás ben recibido. Gracias, outra vez. Un saúdo.